İçerik
Kanal Tedavisi Nedir?
Kanal tedavisi, dişe enfekte olmuş veya çürümeyi gerçekleşmiş dişleri kurtarmaya yarayan bir tedavi seçeneğidir. Oldukça fazla tercih edilen bu yöntem olduğunu söyleyebiliriz. Tedavide dişin sert dokusunun içinde bulunan kök kanalı çıkarılır. Bu çıkarılma işlemi, kanalın doğal boşluğunda olan ‘’pulpa’’ da sinir ile çıkar. Çıkarma işlemi sonunda dişin iç kısmı özenli bir şekilde temizlenir. Bu çıkan boşluk ise farklı materyaller aracılığı ile dolar. Bu doldurma işlemi de yine uzman hekimler veya doktorlar dahilinde gerçekleşir.
Kanal tedavisi, yapılmadığı veya olmadığı taktirde var olan çürümeler diş alt tabakasına kadar iner. Çürük, dişteki sinirlere kadar ulaşır. Sinirlere ulaşan çürük, diş yüzeyinde veya temelinde iltihaplanmalara neden olur. İltihap, şiddetli ağrıyı da beraberinde getirir. Normalde bu diş sinirleri, diş sağlığını veya sağlamlığını tehlikeye atmaz. Yani kanal tedavisi esnasında çıkarılan sinirin dişe karşı çok önemli bir faaliyeti veya işlevi bulunmaz. Ancak sinire değen herhangi bir olumsuz madde olursa ağrılar baş gösterir. Bu olumsuz durumların başında da çürükler ve onla gelen iltihaplanmalar gelmektedir.
Kanal tedavisi kapsamında çıkarılan sinirin bilinen tek işlevi, sıcak veya soğuk algısını tanımlamasıdır. Fakat çürük işin içine girdiğinde bu sinirler hayati bir önem taşır. Öyle ki iltihap enfeksiyonu, enfeksiyon ise apseleri beraberinde getirir. Bu yüzden kanal tedavi, geciktirilmemeli ve gerekildiği taktirde uzman hekimleri ile yapılmalıdır.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu tedavi, kesinlikle bir diş hekimi veya endodontist tarafından yapılmak zorundadır. Endodontist, kanal tedavisi hususunda önemli bir yeri olan diş pulpası veya sinirleri hakkında bilgilere sahip olan bir uzmandır. Endodontist sinir tedavisinde veya sinirlerin sağlığı hakkında uzmanlığını almış diş hekimidir. Bu yüzden bir endodontist gördüğünüzde diş hekimliğini okuduktan sonra üzerine ekstra uzmanlık yapmış diş hekimi olduğunu anlamalısınız.
Uzman bir diş hekimine gittiğinizi düşünelim. Hekim, ilk olarak sizlerin şikayetini dinleyecektir. Şikâyetiniz sonrasında detaylı veriler alabilmek için sizi muayene eder. Özel diş aparatları sayesinde şikayetinize sebebiyet verecek olguyu saptar sonrasında. Ardından bu durumun ne zaman orta çıktığını ve ne kadardır bu ağrı ile karşı karşıya kaldığınızı sizlere soracaktır. Gerekli sorular ve cevaplar alındığında ise uygun tedavi seçeneğini belirleyecektir.
Kanal tedavisi seçeneğini uygun gördüğü taktirde işleme başlamak için bir röntgen filmi isteyecektir. Röntgen filminden gelen sonuç ile nasıl bir yol izlenmesi gerektiği veya kök kanallarının şeklini öğrenmek daha basit bir hal alır. Bu röntgenlerde bir enfeksiyon belirtisini görmek de mümkündür. İzlenen yol ve tedavi belirlendiğinde artık kanal tedavi eyleme geçmek üzere yapılabilmektedir.
Uzman hekim ilk olarak lokal anestezi verecektir. Diş veya diş yakınındaki alanları uyuşturmak için lokal anestezi gereklidir. Tabii bu da doktorun inisiyatifine kalmış bir durumdur. Bazı hastaların acı sensörleri ölmüş olabilir. Kanal tedavisi için bu durumda lokal anestezi kullanılmayabilir. Fakat çoğu diş hekimi işini şansa bırakmamak için bölgeye anestezi uygular.
Anestezi Sonrası Tedavi
Ağız içindeki tükürük bezleri engellenemediğinden bölgeye lastik bir tabaka yerleşir. Ardından diş hekimi sorunlu bölgeye intikal eder. Oraya bir erişim deliği açar. Bu delikten çürümüş olan sinir veya bakteri dokusu ve pulpa çıkartılır. Ardından bölge dikkatli bir şekilde temizlenir. Uzman hekim, bu temizleme işlemini özel törpüler aracılığı ile gerçekleştirecektir.
Törpüler aşama aşama çapları artacak düzeyde delik içine yerleşir. Kök kanallarının çevresinin kazınması veya fırçalanması da kanal tedavisi aşamalarından bir tanesidir. Daha sonra buradan çıkan mikro kalıntılar hipoklorit ile temizlenir. Hipoklorit, bir sodyum türüdür. Ardından dişin iç kısmı aynı düzeyde temizlenir. Son olarak da uzman hekim bölgeyi veya deliği kapatır.
Tedavi Süreci Ne Kadar Sürmektedir?
Tedavinin süresini değiştiren birkaç faktör vardır. Bu faktörlerden bir tanesi, dişteki kök sayısıdır. Kök sayıları ne kadar artarsa tedavi süresi de eş orantıda artar. Aynı zamanda kök kanallarında bulunan enfeksiyon ve sinirlerin temizlenmesi işlemi de süreyi uzatabilecek unsurlardan biridir. Fakat süre, kanal tedavisi işlemine başlanmadan hemen önce verilecektir. İşlem sırasında sürenin çok büyük miktarlarda uzaması söz konusu değildir.
Bu tedavinin süresi 1 haftaya kadar sürebilmektedir. Fakat bu süre diş yapınıza bağlıdır. Her bir kanal tedavisinin süresi 30 ile 90 dakika arasındadır. 1 haftaya kadar sürenin uzaması ise enfeksiyon neticesinde olmaktadır. Uzman hekim, görünen bir yerde enfeksiyonu tespit ederse ve onu ilaç ile tedavi etmek isterse süre 1 hafta uzar. Tedavi sonrası büyük ihtimal enfeksiyon ortadan kalkacaktır. Bu da kanal tedavisine geçilebilmesine olanak sağlamaktadır.
Bazı hastalarda tedavi çok uzun sürmektedir. Kanal tedavisi gün içinde yarım kalabilir. Böyle bir durumun yaşanmaması için ise doktor mevcut zamanın hepsini kullanmaya çalışır. Şayet tedavi diğer güne sarkarsa, diş temizlendiği gün mühürlenir. Sonrasında ise dişe geçici bir dolgu yapılır. Kanala tekrar enfeksiyon veya benzeri iltihapların bulaşmaması için bu durum zaruridir.
Kanal Tedavisi Sonrası Ne Olur?
Aslında bu tedavide bilinen en büyük yanlış, tedavi sonrası yaşanan ağrıların gerçekliğidir. Kanal tedavine girmeden önce hasta büyük bir ağrı şikâyeti ile gelir. Tedavi aşaması da çok ağrılı olmasa da ağrısız da denemez. Fakat tedavi sonrası normal bir dolgu ağrısı veya benzeri bir diş işlemi kadar bir ağrısı vardır. Ekstra katlanamayacağınız bir ağrı, kanal tedavisi kapsamında karşımıza çıkmaz.
Tedavi sonrası alışılmışın dışında bir ağrı veya acı hissediyorsanız büyük bir ihtimalle enfeksiyon kaynaklıdır. Fakat bu enfeksiyon tedavi öncesi sinire değen enfeksiyonun ağrı kalıntılarıdır. Birkaç gün sonra bu ağrılar yok olur. Eğer detaylı bir bilgi almak isterseniz tedavisi olduğunuz uzman hekiminize danışabilirsiniz. O sizlerin bu ağrısı için reçeteli ilaç yazacaktır. Ağrının azalması ve yok olması için ise siz de birkaç işlemden kaçabilirsiniz. Doktorunuz bu hususları sizlerle paylaşacaktır.
Kanal Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Kanal tedavisi sonrası dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Dişinizin iyileşmesini veya acının dinmesini ilk elden zamanla göreceksiniz. Fakat bu durumu hızlandırmak da sizin elinizde. Bunun için yapmanız gereken bazı eylemler vardır. Bu eylemleri düzenli bir şekilde yerine getirirseniz harika bir tedavi sonrası süreç yaşayabilirsiniz. İşte o yapmanız gerekenler:
- Katı gıdalardan tedavi sonrası en az 3 gün uzak durun. Ceviz, fındık, fıstık veya benzeri kabuklu yiyecekleri ise en az 2 hafta tüketmeyin. Dişinize zararı yadsınamayacak ölçüde olacaktır.
- Kanal tedavisi sonrası dişlerinizi iyi gözetmeli ve düzenli fırçalamalısınız. Hassas bir fırça alın. Oval hareketler ile dişinizi dikkatli veya özenli bir şekilde fırçalayın.
- Sıvı gıdalarda ısıya dikkat edin. Çok soğuk veya çok soğuk sıvı gıdalardan kaçının. Ilık gıdaları tercih edin. Bunu yaparken lokmalarınızı ufak parçalar halinde almaya da özen gösterin. Dişe veya diş etrafında yapacağınız yoğun baskı, şiddetli bir ağrı doğurabilir.
- Şeker ve sakız gibi ürünleri dişinizden uzak tutun. Normal şartlar altında da tüketmenizde fayda yoktur. Fakat bu tür ürünleri kanal tedavisi sonrası kullanmanız dişinizde çürüklere meydan verecektir.
Bu hususlara dikkat ederek tedavi sonrası süreci en iyi şekilde tamamlayabilirsiniz. Bu süreçte olası şişme ya da benzeri durumlarda muhakkak doktorunuza başvurmalısınız.
